ارت الکترود ارت و همبندی
مقاومت هادی خنثی نسبت به زمین در سیستم TN نباید از ۲ اهم تجاوز کند مگر آن که مقاومت اتصال اتفاقی فاز به زمین بیش از ۷ اهم شود.
مثال: اگر در منطقه ای از کره زمین مقاومت اتصال اتفاقی فاز به زمین ۱۴ اهم باشد آنگاه مقاومت هادی خنثی نسبت به زمین میتواند ۴ اهم شود. در ولتاژ ۲۲۰ در سیستم TN نسبت مقاومت اتصال اتفاقی فاز به زمین (RE) تقسیم بر مقاومت هادی خنثی نسبت به زمین (RB) باید ۳/۵ باشد
-حداکثر ولتاژ تماس مجاز که باعث برق گرفتگی نشود ۵۰ ولت متناوب است. (در برق DC این مقدار ۱۲۰ ولت مستقیم میباشد).
– در تاسیسات نصب ثابت، چنانچه سطح مقطع یک هادی (مسی) ۱۰ میلیمتر مربع یا بیشتر باشد، میتوان از آن به عنوان هادی مشترک حفاظتی خنثی (PEN) استفاده کرد. (مدارهای ۳ فاز ،۴ رشته ای و مدارهای تک فاز ،۲ رشته ای میتوانند باشند).
می توان گفت برای تاسیساتی مانند چراغ ها که به دیوار یا سقف ثابت شده اند، میتوان به جای کابل ۱۰×۵ از کابل ۱۰×۴ استفاده کرد و سیستم را TN-C اجرا کرد، البته به شرط آن که قبلا سیستم TN-S نبوده باشد. زیرا اجازه نداریم سیستم TNS را به TN-C تبدیل کنیم.
– در صورتی که شرایط بند قبل فراهم نباشد (سطح مقطع کمتر از ۱۰ میلی متر مربع باشد) باید از یک هادی به عنوان هادی حفاظتی (PE) و از یک هادی دیگر نیز به عنوان هادی خنثی (N) استفاده کرد. (مدارهای سه فاز با خنثی، ۵ رشته ای و مدارهای یک فاز ، ۳ رشته ای)
– ضخامت هادی های در تماس با زمین، به خصوص هادی های اتصال به زمین و هادی های دفن شده به عنوان الکترود زمین نباید از ۲ میلی متر کمتر باشد (منظور ضخامت تسمه مسی یا صفحه مسی است)
-اگر از هادی های چند مفتولی استفاده می شود نباید قطر هر مفتول از ۱/۸ میلیمتر مس کمتر باشد. (در مبحث ۱۳ ویرایش سال ۹۶ مقدار ۱/۷ میلیمتر انتخاب شده است
مثال: اگر سطح مقطع سیم فاز مدار روشنایی یا یک موتور ، ۱۰میلیمتر مربع باشد، باید سطح مقطع سیم ارت
آن ۱۰ میلی متر مربع باشد.
اگر سطح مقطع سیم فاز مدار روشنایی یا یک موتور ، ۲۵ میلیمتر مربع باشد، باید سطح مقطع سیم ارت آن
حداقل ۱۶ میلی متر مربع باشد.
اگر سطح مقطع سیم فاز مدار روشنایی یا یک موتور، ۳۵ میلی متر مربع باشد، باید سطح مقطع سیم ارت آن حداقل ۱۶ میلی متر مربع باشد.
اگر سطح مقطع سیم فاز مدار روشنایی یا یک موتور ۵۰ میلی متر مربع باشد، باید سطح مقطع سیم ارت آن حداقل ۲۵ میلی متر مربع باشد ولی در مورد سیم فازی که سطح مقطع آن عددی مانند ۱۲۰ میلی متر مربع است، سیم ارت نصف سیم فاز یعنی ۶۰ میلیمتر مربع میشود ولی از آن جایی که سیم 60 میلی متر مربع ساخته نمیشود و در بازار موجود نیست در نتیجه یک درجه بالاتر میرویم و سیم 70 میلی متر مربع را به عنوان ارت آن انتخاب میکنیم
نکته: اگر سطح مقطع غیر استاندارد به دست آید، باید از نزدیکترین سطح مقطع استاندارد استفاده شود.
نکته: در مورد مدارهایی با سطح مقطع هادی فاز تا ۴ میلی متر مربع، چنانچه هادی حفاظتی (PE) همراه مدار (رشته ای از کابل یا رشته ای از یک مدار در داخل لوله) نبوده، به صورت جدا کشیده شده باشد، سطح مقطع آن نباید از مقادیر زیر کوچکتر باشد:
الف) ۲/۵ میلی متر مربع، اگر هادی حفاظتی از حفاظت مکانیکی کافی برخوردار باشد.
ب) ۴ میلیمتر مربع، اگر هادی حفاظتی از حفاظت مکانیکی برخوردار نباشد. (مثلا روکش نداشته باشد یا داخل لوله نباشد)
-سطح مقطع هادی هم بندی اصلی نباید از ۶ میلی متر مربع کوچکتر باشد.
نکته: سطح مقطع هادی های حفاظتی در تاسیسات عددی باشد، لزومی نخواهد داشت سطح مقطع هادی همبندی از ۲۵ میلی متر مربع بزرگتر باشد.
نکته: بین این دو مقدار، نباید سطح مقطع هادی همبندی اصلی از نصف سطح مقطع بزرگترین هادی حفاظتی تاسیسات کوچکتر باشد یعنی اگر سیم بزرگترین هادی حفاظتی تاسیسات ۲۵ میلی متر مربع باشد، سیم همبندی اصلی باید 16 میلیمتر مربع باشد و اگر سیم حفاظتی 240 میلیمتر مربع باشد، لزومی ندارد سطح مقطع سیم همبندی شینه ارت اصلی با لوله های آب و گاز یا اسکلت ساختمان بیشتر از 25 میلی متر مربع باشد.
– سطح مقطع هادی های همبندی اضافی که بدنه دو دستگاه را به هم وصل می کند، نباید از کوچکترین هادی حفاظتی (PE) یا (PEN) مدار تغذیه کننده دو دستگاه کوچکتر باشد.
یعنی اگر کابل تغذیه دو موتور یکی ۱۰×۵ و دیگری ۶×۵ باشد، نباید سیم همبندی که بدنه دو موتور را به یکدیگر متصل میکند از ۶mm کوچکتر باشد.
نکته: در مورد هادی همبندی متصل کننده بدنه های هادی و قسمت های بیگانه (مانند نرده فلزی)، سطح مقطع نباید از نصف هادی حفاظتی مدار مربوط کوچکتر باشد.
یعنی در مثال قبل سیم همبندی بدنه موتور کوچکتر به نرده فلزی اطراف موتور ، نباید از نصف ۶mm کوچکتر باشد و از آن جایی که سیم ۳ میلی متر مربع ساخته نمیشود از مقطع نزدیک به آن و بالاتر استفاده میکنیم پس سیم ۴mm استفاده می شود.
– سطح مقطع هادی همبندی اضافی نباید از مقادیر زیر کوچکتر باشد:
الف) ۲/۵ میلیمتر مربع، اگر هادی همبندی اضافی از حفاظت مکانیکی برخوردار باشد. (روکش داشته باشد یا داخل لوله باشد).
ب) ۴ میلی متر مربع، اگر هادی همبندی اضافی از حفاظت مکانیکی برخوردار نباشد.
– سطح مقطع هادی زمین (هادی وصل کننده الکترود زمین و ترمینال یا شینه اصلی اتصال به زمین) نباید از مقادیر ذکر شده کوچکتر باشد:
حفاظت شده در برابر خوردگی و زنگ زدگی: ۱۶ میلیمتر مربع
حفاظت نشده در برابر خوردگی و زنگ زدگی: ۲۵ میلی متر مربع
– حداقل عمق الکترودهای زمین:
– الکترودهای کوبیده شده یا دفن شده به صورت قائم: ۲ متر (با حداقل قطر ۱۶ میلی متر )
-لبه بالایی الکترود صفحه ای از سطح زمین ۱/۵ متر (برای حداکثر آن حدی تعیین نمیشود)
– الکترودهای افقی تسمه ای یا هادی مسی: ۰/۷ متر
– حداقل طول لوله الکترود زمین ساده که در زمین کوبیده یا به صورت قائم دفن میشود، نباید از ۲ متر کمتر باشد. (با حداقل قطر ۱ اینچ یا ۲/۵۴ سانتی متر)
– حداقل عمق چاه حفر شده برای دفن لوله به عنوان الکترود ساده قائم باید ۲ متر باشد.
– در صورت استفاده از ۲ الکترود زمین، فاصله دو الکترود از یکدیگر در نزدیکترین نقطه، نباید از ۲۰ متر کمتر باشد و در مورد الکترودهای قائم این فاصله نباید از ۲۰ متر یا ۲ برابر عمق الکترودها (هر کدام که بیشتر است) نزدیکتر باشد.
جهت مشاوره و خرید با ما تماس بگیرید.